Walka z roztoczem Varroa destructor to jedno z największych wyzwań, przed jakimi stają współczesne pasieki. Wyniki badania przeprowadzonego w Instytucie Pszczół Kirchhain w Niemczech w 2019 roku rzucają nowe światło na skuteczność przerwania czerwienia matek pszczelich jako metody ograniczania reprodukcji tego pasożyta. Przeanalizujmy szczegóły badania i wnioski, które mogą zmienić praktyki pszczelarskie.
Czym jest przerwanie czerwienia i dlaczego jest ważne?
Przerwanie czerwienia to okres, w którym matka pszczela jest tymczasowo izolowana lub ograniczona w składaniu jaj. Może to wynikać z naturalnych procesów (np. podczas rojenia) lub być efektem działań pszczelarza, takich jak izolacja w klatkach hodowlanych. Przerwy w czerwieniu wpływają na cykl rozwojowy pszczół i roztoczy Varroa, które są uzależnione od czerwiu jako miejsca rozmnażania.
Przebieg badania na temat izolacji matek w Kirchhain
Badanie objęło 27 kolonii pszczelich z matkami rasy kraińskiej. Matki izolowano na 10, 20 lub 30 dni, począwszy od połowy lipca. Analizowano ponad 19 tysięcy komórek lęgowych, aby określić wpływ przerwania czerwienia na reprodukcję roztoczy. Wyniki były jednoznaczne – przerwy w czerwieniu znacząco zmniejszyły sukces reprodukcyjny Varroa destructor.
Najważniejsze wnioski badania wpływu izolacji matek na rozmnażanie varroa destructor
- Obniżenie sukcesu reprodukcyjnego roztoczy:
- Po okresie przerwania czerwienia zaobserwowano wyraźny wzrost odsetka niepłodnych samic roztoczy (48%), a także częstsze przypadki opóźnionego składania jaj (41%) i braku potomstwa męskiego (11%).
- Kluczowym czynnikiem ograniczającym reprodukcję roztoczy był brak dostępu do larw w odpowiednim stadium rozwoju.
- Długofalowe efekty:
- Mimo że populacja roztoczy z czasem częściowo odzyskiwała zdolności reprodukcyjne, proces ten był wolniejszy po dłuższych przerwach w czerwieniu.
- Naturalne lub sztucznie wydłużone przerwy w lęgu mogą w dłuższej perspektywie ograniczać liczebność populacji roztoczy w ulu.
- Realizm stosowanych metod:
- Testowane okresy 10, 20 i 30 dni przerwy w czerwieniu odpowiadają naturalnym warunkom, np. czasowi potrzebnemu rojowi na rozpoczęcie składania jaj po osiedleniu się w nowej lokalizacji.
Praktyczne wskazówki dla pszczelarzy
- Izolacja matek: Wprowadzanie okresowych przerw w czerwieniu (np. poprzez izolację matek) może skutecznie ograniczyć rozwój populacji roztoczy bez konieczności stosowania chemicznych środków zwalczania.
- Dopasowanie do sezonu: Najlepsze efekty można osiągnąć, planując przerwy w czerwieniu na lato, kiedy aktywność roztoczy jest najwyższa.
- Zintegrowane podejście: Przerwanie czerwienia powinno być stosowane jako element zintegrowanych metod zarządzania pasieką, w połączeniu z monitorowaniem i leczeniem chemicznym, jeśli zajdzie taka potrzeba.
Weź udział w kursie online o izolacji matek pszczelich za jedyne 49 zł.
Korzyści dla kolonii pszczelich
Przerwy w czerwieniu nie tylko ograniczają populację roztoczy, ale również mogą wpłynąć na poprawę ogólnej kondycji rodziny pszczelej. Mniejsza liczba pasożytów to zdrowsze pszczoły, co przekłada się na wyższą produktywność ula i jego długowieczność.
Podsumowanie
Badanie przeprowadzone w Kirchhain dostarcza pszczelarzom cennych wskazówek, jak w praktyczny i ekologiczny sposób ograniczać populację Varroa destructor. Przerwy w czerwieniu matek mogą być skutecznym narzędziem w walce z tym groźnym pasożytem, szczególnie w połączeniu z innymi metodami zarządzania pasieką. Odpowiednie planowanie i zastosowanie tej strategii może przyczynić się do zdrowszych i bardziej odpornych rodzin pszczelich.
Warto zatem rozważyć wprowadzenie tego rozwiązania do praktyki pszczelarskiej – dla dobra pszczół i przyszłości naszej pasieki. 🐝
