Skromny trzmiel jest dowodem na to, że wielkość mózgu to nie wszystko. Ten mały owad ze swoim maleńkim mózgiem wielkości nasionka wykazał w eksperymentach poziom zbiorowej inteligencji, który naukowcy uważali za całkowicie unikalny dla ludzi. Kolejny raz pszczoły potrafią zaskoczyć.
Odkrycie zbiorowej inteligencji trzmieli: Czy mały mózg może mieć wielkie możliwości?
Niedawne badania nad trzmielami z gatunku Bombus terrestris przynoszą zaskakujące odkrycia dotyczące zbiorowej inteligencji owadów, które wcześniej uważano za unikalną cechę ludzi. Trzmiele, pomimo swoich maleńkich mózgów wielkości nasionka, wykazały zdolność do przekazywania złożonej wiedzy innym osobnikom swojego gatunku, co wcześniej było uważane za niemożliwe.
Eksperymenty, które zmieniły nasze postrzeganie pszczół
W laboratorium trzmiele nauczono otwierania pudełka składającego się z dwuetapowych puzzli. Pszczoły te mogły następnie nauczyć inne, nieprzeszkolone pszczoły, jak rozwiązać tę zagadkę. Co ciekawe, nieintuicyjne rozwiązania były przekazywane tylko wtedy, gdy pszczoły demonstracyjne otrzymywały nagrody, co motywowało je do dalszych prób.
Naukowcy z Wielkiej Brytanii i Stanów Zjednoczonych, którzy prowadzili te badania, podkreślają, że odkrycia te kwestionują powszechnie przyjęte poglądy, iż zdolność do społecznego uczenia się zachowań, których nie można wynaleźć na drodze indywidualnych prób i błędów, jest wyłącznie ludzką cechą.
Nowe spojrzenie na kulturę pszczoły społecznej
Przez długi czas uważano, że tylko ludzie posiadają kulturę. Jednak różnorodne zachowania społeczne obserwowane wśród wróbli, wielorybów, orków, małp, wron i delfinów sugerują, że wiele gatunków przekazuje swoje zwyczaje społecznie. Trzmiele dołączają teraz do tego grona, pokazując, że nawet zwierzęta z małymi mózgami mogą wykazywać zachowania kulturowe.
Eksperymenty, które dowodzą zbiorowej inteligencji pszczół
W eksperymentach Alice Bridges z Queen Mary University of London, trzmiele spędzały wiele godzin na rozwiązywaniu dwustopniowych zagadek. W ciągu 12 lub 24 dni trzmiele miały do dyspozycji jedną trzecią swojego życia, aby nauczyć się zdobywać słodką nagrodę. Pomimo długich prób, trzmiele potrzebowały pomocy człowieka, aby znaleźć rozwiązanie, ale gdy jedna pszczoła nauczyła się zagadki, mogła przekazać swoją wiedzę innym.
Podobne eksperymenty przeprowadzano także na szympansach, które również potrafiły uczyć się od siebie nawzajem skomplikowanych zachowań. Odkrycia te otwierają nowe możliwości dla badań nad inteligencją zwierząt i sugerują, że zwierzęta mogą uczyć się od siebie rzeczy, których nie mogłyby wymyślić samodzielnie.
Potencjał trzmieli jako nauczycieli
Trzmiele pokazują, że małe mózgi nie są przeszkodą dla inteligencji. Ich zdolność do nauki i przekazywania wiedzy innym członkom kolonii może zmienić nasze rozumienie zbiorowej inteligencji i kultury w świecie zwierząt. Te małe owady, które kiedyś były niedoceniane, teraz zyskują na znaczeniu jako przykład zwierzęcej inteligencji i zdolności do społecznego uczenia się.
W 2017 roku badacze nauczyli trzmiele rzucać piłką do bramki w zamian za nagrodę. Pszczoły uczyły się od siebie nawzajem i poprawiały swoje błędy, co jeszcze bardziej potwierdza ich zdolności poznawcze.
Jak pisze Alex Thornton z Uniwersytetu w Exeter, najnowsze odkrycia sugerują, że umiejętność uczenia się od innych powinna teraz być uznawana za kolejną cechę inteligencji, która łączy ludzi i zwierzęta, pokazując, że nasze wyobrażenie o wyjątkowości człowieka może być poważnie kwestionowane.
Podsumowanie
Odkrycie zbiorowej inteligencji trzmieli to krok milowy w badaniach nad inteligencją zwierząt. Te małe owady pokazują, że nawet z mózgiem wielkości nasionka można wykazywać zaawansowane zachowania społeczne i uczyć się od innych. To odkrycie otwiera nowe drzwi do zrozumienia, jak różne gatunki przekazują wiedzę i jak małe mózgi mogą mieć wielkie możliwości.
