Pszczoła miodna, jeden z najważniejszych zapylaczy na naszej planecie, od wieków stanowi symbol harmonii z naturą. Jednakże współczesne wyzwania środowiskowe, takie jak zanieczyszczenie mikroplastikami, zaczynają coraz bardziej wpływać na jej zdrowie i funkcjonowanie.
Ale czy naprawdę powinniśmy się martwić? Przyjrzyjmy się bliżej temu problemowi i jego konsekwencjom.
Czym są mikroplastiki i skąd się biorą?
Mikroplastiki to maleńkie fragmenty tworzyw sztucznych o wielkości mniejszej niż 5 mm. Powstają w wyniku degradacji większych przedmiotów plastikowych lub są produkowane jako mikrogranulki w kosmetykach i innych produktach. Niestety, obecność mikroplastików odnotowano już niemal wszędzie: w wodach oceanicznych, glebie, a nawet w atmosferze. Co gorsza, badania pokazują, że te drobiny mogą docierać do pszczół miodnych, zmieniając dynamikę ekosystemów.
Jak mikroplastiki trafiają do pszczół?
Pszczoły miodne narażone są na kontakt z mikroplastikami na wiele sposobów. Pobierają wodę z kałuż lub zbiorników zanieczyszczonych tymi drobinami. Podczas lotów po nektar i pyłek mikroplastiki zawieszone w powietrzu mogą osiadać na ich ciele. W efekcie cząstki trafiają do ula i mogą być przekazywane innym członkom kolonii.
Badania przeprowadzone w Brazylii (Rodrigues et al., 2024) wykazały obecność mikroplastików w jelitach i narządach wewnętrznych pszczół. Najczęściej wykrywano cząstki politereftalanu etylenu (PET), używanego w produkcji plastikowych butelek, oraz włókna celulozowe, pochodzące z tkanin. Te odkrycia potwierdzają, że zanieczyszczenie środowiska przenika do każdego aspektu życia pszczół.
Czy mikroplastiki są niebezpieczne dla pszczół?
Zdrowie pszczół miodnych jest kluczowe dla utrzymania globalnej produkcji żywności, ponieważ to właśnie te owady zapylają około 70% roślin uprawnych. Mikroplastiki mogą jednak wpływać na pszczoły na różne sposoby. Badania laboratoryjne wykazały, że spożycie mikroplastików powoduje zmiany w mikrobiocie jelitowej, co może obniżać odporność pszczół i ich zdolność do trawienia pokarmu. Co więcej, drobiny plastiku mogą zakłócać funkcje metaboliczne oraz wpływać na zdolności poznawcze pszczół, utrudniając im nawigację i komunikację w ulu.
Pszczoła miodna jako wskaźnik zdrowia środowiska
Obecność mikroplastików w organizmach pszczół miodnych jest sygnałem alarmowym dla nas wszystkich. Pszczoły, jako organizmy wskaźnikowe, odzwierciedlają stan środowiska, w którym żyją. Ich zdrowie to nie tylko kwestia produkcji miodu, ale również stabilności całych ekosystemów. Zanieczyszczenie środowiska mikroplastikami to problem globalny, który wymaga podjęcia natychmiastowych działań.
Co możemy zrobić, żeby pomóc pszczołom w tej sprawie?
Chociaż problem mikroplastików wydaje się przytłaczający, istnieje wiele sposobów, aby zmniejszyć ich wpływ na pszczoły i inne organizmy:
– zmniejsz zużycie plastiku – możesz zabierać na zakupy torny bawełniany, nie musisz pakować dwóch jabłek, czy jednej cytryny do siatki plastikowej, wybieraj produkty biodegradowalne i recyklinguj plastik, aby ograniczyć ilość odpadów trafiających do środowiska
– promuj edukację ekologiczną: Wiedza to potęga. Informuj innych o problemie mikroplastików i ich wpływie na środowisko.
– segreguj śmieci i wdrażaj ekologiczne praktyki przy każdej możliwej okazji.
Pszczoła miodna stoi w obliczu nowego wyzwania, jakim są mikroplastiki.
Ich obecność w organizmach tych owadów to kolejny dowód na skalę zanieczyszczenia środowiska. Wspierając działania na rzecz redukcji plastiku oraz edukując społeczeństwo, możemy przyczynić się do ochrony pszczół i zachowania równowagi ekologicznej.
Czy pszczoły poradzą sobie z mikroplastikami? To zależy od nas. Dbając o środowisko, dbamy o przyszłość nie tylko pszczół, ale i całej planety. Zachęcamy do dzielenia się tym artykułem, aby zwiększyć świadomość o znaczeniu pszczół miodnych i zagrożeniach, z jakimi się mierzą.
Źródła:
https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0048969723079925?via%3Dihub
https://link.springer.com/article/10.1007/s11356-024-34184-y
https://link.springer.com/article/10.1007/s11270-024-07395-9
