Przewlekłe rany są kosztownym źródłem cierpienia. Ważnym czynnikiem niepowodzenia gojenia się rany jest obecność wielu gatunków bakterii żyjących w wysoce zorganizowanych biofilmach.
Jak miód wspomaga proces gojenia ran
Gojenie ran to proces, który fascynuje ludzkość od wieków. W dzisiejszych czasach, kiedy medycyna stale ewoluuje, nadal duży problem sprawiają rany przewlekłe. Przewlekły ból jest często bolesnym, sączącym się, cuchnącym portalem dla inwazyjnej infekcji i rezerwuarem bakterii opornych na antybiotyki.
Miód był stosowany w leczeniu ran od tysiącleci, a obecnie jakby „na nowo” odkrywamy jego działanie. Miód do stosowania miejscowego sam w sobie nie jest antybiotykiem, ale złożoną mieszaniną substancji o działaniu biobójczym.
W tym artykule przyjrzymy się z bliska, jak miód wpływa na gojenie ran i dlaczego zasługuje na uznanie w dziedzinie medycyny.
Co to jest biofilm i jaki ma wpływ na gojenie przewlekłych ran?
Bakterie związane z przewlekłymi infekcjami najczęściej żyją w biofilmie – wysoce zorganizowanej, śluzowatej, wydzielanej przez bakterie warstwie polisacharydu przyczepionej do powierzchni tkanki pacjenta.
Prościej: biofilm to warstwa mikroorganizmów, takich jak bakterie czy grzyby, osadzająca się na powierzchni i tworząca trwałą strukturę otoczoną substancjami organicznymi i nieorganicznymi.
Jeszcze prościej: biofilm chroni bakterie przed ich zabiciem. Chroni je przed układem odpornościowym, antybiotykami, suszeniem i myciem. Bardziej wrażliwa forma planktonu występuje tylko przelotnie, aby umożliwić bakteriom rozprzestrzenianie się.
W obrębie biofilmu zmieniają się właściwości bakterii tak, że bakterie osadzone w biofilmie są do 1000 razy bardziej odporne na antybiotyki niż bakterie w planktonie (takie są używane w laboratorium do badań działania antybiotyków).
Tam gdzie rana jest krytycznie skolonizowana, zastosowane środki miejscowe powinny zwalczyć biofilm, żeby proces gojenia mógł wystąpić. Niestety im większa liczba gatunków bakterii wyizolowanych z rany, tym bardziej rana jest oporna.
Jak miód działa na biofilm utrudniający gojenie ran?
Miód wykazuje zdolność do hamowania i niszczenia biofilmów, głównie dzięki swoim właściwościom antybakteryjnym i przeciwutleniającym.
Stwierdzono ponad 60 gatunków bakterii, które są wrażliwe na miód.
W jaki sposób miód działa na biofilm?
Substancje antybakteryjne:
Miód zawiera różnorodne substancje o działaniu antybakteryjnym, takie jak nadtlenek wodoru, enzymy, kwasy organiczne i flawonoidy. Te składniki mogą wpływać na mikroorganizmy obecne w biofilmie, ograniczając ich wzrost i rozwój.
Niskie pH:
Niektóre rodzaje miodu mają niskie pH, co może sprzyjać hamowaniu wzrostu bakterii. Bakterie w biofilmach są często mniej odporne na niskie pH, co może wpływać na ich zdolność do utrzymania struktury biofilmu.
Osmolarność:
Miód ma wysoką zawartość cukrów, co sprawia, że jest hipertoniczny. To może prowadzić do wypływu wody z komórek bakteryjnych, co może wpływać na ich funkcje i przyczyniać się do zakłócenia struktury biofilmu.
Flawonoidy:
Te związki roślinne obecne w miodzie wykazują właściwości przeciwutleniające i przeciwzapalne. Mogą one wpływać na komórki bakteryjne, zmniejszając ich zdolność do formowania biofilmów i osłabiając istniejące struktury biofilmowe.
Właściwości hydrofilne:
Miód jest hydrofilny, co oznacza, że może absorbować wilgoć. To może wpływać na wilgotność w otoczeniu biofilmu, co jest istotne dla utrzymania warunków koniecznych do jego utrzymania.
Warto zauważyć, że skuteczność miodu w hamowaniu biofilmów może zależeć od różnych czynników, takich jak rodzaj miodu, jego pochodzenie, skład chemiczny i specyfika biofilmu.
Najistotniejsze jest jednak to, żeby miód nie był podgrzewany i żeby mieć 100% pewność dotyczącą pochodzenia miodu.
Badania nad tym obszarem trwają, ale istnieje obecnie wiele dowodów potwierdzających potencjalne korzyści miodu w zakresie zwalczania biofilmów bakteryjnych.
Jak Stosować Miód w Celu Wspomagania Gojenia Ran?
1. Miodobranie
Wybierając miód do celów leczniczych, warto sięgnąć po surowy, niefiltrowany miód, który zachował większość swoich naturalnych właściwości. Taki miód jest dostępny u pszczelarzy.
2. Miodowe Okłady
Najpopularniejszym sposobem stosowania miodu w celu wspomagania gojenia ran jest przygotowywanie miodowych okładów. Należy nałożyć cienką warstwę miodu na ranę, a następnie przykryć ja bandażem. Warto regularnie zmieniać okłady, aby utrzymać czystość rany. W sytuacji, w której wiemy, że nie będziemy chodzić, ani przykrywać rany ubraniem, czy kołdrą, można posmarować ranę miodem i nie przykrywać jej.
Zdolność miodu do zwalczania bakterii, redukcji stanu zapalnego i wspomagania procesów regeneracyjnych czynią go cennym narzędziem w procesie gojenia ran. Warto eksperymentować z różnymi formami aplikacji miodu, aby dostosować jego korzystne działanie do indywidualnych potrzeb. Pamiętajmy, że choć miód może być skutecznym wsparciem, w przypadku poważnych ran zawsze warto skonsultować się z profesjonalnym specjalistą medycznym.
W ten sposób miód staje się nie tylko słodkim dodatkiem do herbaty, ale także naturalnym sojusznikiem w procesie gojenia ran. Czerpmy z dobrodziejstw natury, aby wspierać zdrowie naszego organizmu.