Nie od dziś wielu pszczelarzy toczy spór o to, czy trutnie zwiększają produkcję miodu, czy wręcz przeciwnie – są ich największymi zjadaczami i obniżają wydajność miodową.
W pszczelich społecznościach, trutnie – samce pszczół, od dawna uważane były za „darmozjadów” o ograniczonej roli w życiu rodziny pszczelej.
Plusy obecności trutni w ulu:
- Zwiększona Produktywność Miodowa: Trutnie wydzielają feromony męskie, które stymulują pszczoły robotnice do intensywniejszej pracy. To prowadzi do zwiększonej produktywności rodziny pszczelej, co oznacza większe zbiory miodu.
Kontrargumentem do tego jest fakt, że trutnie również zjadają sporą ilość miodu – nawet 4 kg/rodzinę. Mimo to ich obecność sprzyja pracowitości robotnic na tyle, że wydajność miodowa zwiększa się rekompensując to co zjadają trutnie.
- Ogrzewanie Gniazda: W okresie chłodów, ciepło wydzielane przez masywne ciała trutni przyczynia się do ogrzewania gniazda. Choć nie jest to ich zamierzone zadanie, korzystny efekt uboczny polega na utrzymaniu odpowiedniej temperatury w ula, co wpływa na rozwój pszczół i komfort rodziny.
Minusy obecności trutni:
- Rozprzestrzenianie Chorób: Trutnie nie posiadają specyficznego zapachu swojej rodziny, mogą przemieszczać się między różnymi rodzinami, sprzyjając rozprzestrzenianiu się chorób pasożytniczych i zakaźnych. To zjawisko może stanowić zagrożenie dla zdrowia całej populacji pszczół w promieniu nawet kilku kilometrów. Jednak co z tego, że my będziemy wycinać czerw trutowy, jeśli truteń z chorej pasieki może przylecieć od naszego sąsiada?
- Podatność na Varroa Destructor: Czerw trutowy jest podstawowym ogniwem w rozwoju pasożyta Varroa destructor, który preferuje składanie jaj na tym czerwiu. Jednak zastosowanie ramek pracy, które pszczoły najczęściej zabudowują plastrami trutowymi, może pomóc w redukcji populacji Varroa. Obecnie varoa nie wchodzi jednak do świeżych komórek trutowych. Zdecydowanie bardziej woli już raz przeczerwione komórki. Zatem w celu ograniczania warrozy i zachowania trutni w ulu jednocześnie warto wycinać czerw trutowy z drugiego zaczerwienia.
- Przegrzanie gniazda: w okresie gorącym obecność trutni utrudnia wentylację gniazda. Ich masywne ciała blokują przepływ powietrza. Zatem w zależności od pogody trutnie mogą wspierać ogrzewanie lub utrudniać wentylację.
Podsumowanie:
Obecność trutni w rodzinie pszczelej ma zarówno pozytywne, jak i negatywne aspekty. Z jednej strony, może ona znacząco zwiększyć wydajność miodową oraz pomóc w utrzymaniu odpowiedniej temperatury w ula. Z drugiej strony, jednak może przyczynić się do rozprzestrzeniania chorób i stworzyć warunki do rozwoju pasożyta Varroa destructor.
Jednak warto uświadomić sobie, że rodzina pszczela kształtowała się ponad 100 milionów lat. Jest superorganizmem idealnym. Wie co dla niego jest najlepsze. Dlatego myślenie, że lepiej wiemy od rodziny pszczelej ile trutni jest jej potrzebnych jest nieco zarozumiałe i warto się dwa razy zastanowić zanim pozbawimy rodziny pszczelej trutni całkowicie usuwając każdą komórkę trutową.
